Kosmiczne wynalazki w Twoim domu

„To jest mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości” – to słynny cytat Neila Armstronga, wypowiedziany podczas lądowania na księżycu. Amerykański astronauta nie mylił się – wynalazki NASA pomogły w podboju kosmosu, a teraz…świetnie spisują się na Ziemi, w naszych domach.

Okulary, wygodne i komfortowe materace, bezprzewodowe słuchawki czy buty do joggingu to przedmioty, które użytkujemy na co dzień. Rzadko zastanawiamy się jednak skąd pochodzą. Odpowiedź jest zaskakująca – z kosmosu. Między innymi nad tymi wynalazkami pracowano przez lata w odpowiedzialnej za program lotów kosmicznych siedzibie NASA w Stanach Zjednoczonych. Zostały zbudowane z myślą o podboju księżyca. Szybko jednak znalazły zastosowanie w życiu codziennym i teraz ciężko sobie wyobrazić funkcjonowanie bez nich. Oto kilka przykładów:

Szkło okularów odporne na zarysowania

Zostało stworzone, aby chronić astronautę przed szkodliwym działaniem pyłu w kosmosie i stosowane było przy wyposażeniu hełmu. Soczewkę pokryto specjalną formułą, która zapewnia odporność na zbicie, a nawet zarysowanie. Właściwości te skłoniły firmy produkujące okulary do odkupienia licencji i obecnie z tego samego tworzywa wykonuje się szkło do nich. Dzięki temu następna wizyta u optyka nie musi być konsekwencją upuszczenia ich na ziemię.

Komfortowy materac i poduszka

Chcąc zmniejszyć oddziaływanie obciążenia na astronautów spowodowane startem lub lądowaniem, stworzono specjalną piankę, którą wypełniono skafandry. – Materiał ten dzięki swoim właściwościom redukuje nacisk. Jest też wrażliwy na temperaturę, więc dopasowuje się do kształtu ciała – tłumaczy Jacek Poznański, ekspert z firmy Tempur Polska. I właśnie dlatego szybko znalazł szerokie zastosowanie przy produkcji ortopedycznych materaców i poduszek. Początkowo służył do celów medycznych – pomagał w rehabilitacji osób po kontuzjach i urazach, ponieważ pozwalał uniknąć odleżyn. Sukces na tym polu przełożył się na przemysł meblarski, na czym skorzystali użytkownicy. –Wypełnienie materiałem Tempur zapewnia równomierne podparcie na całej powierzchni ciała, bez nacisku zwrotnego – dodaje Jacek Poznański. Dzięki temu możemy każdej nocy wypoczywać i regenerować organizm na komfortowym materacu.

Profesjonalna odzież turystyczna…

Wybierając się na kosmiczny spacer, astronauta musi być odpowiednio ubrany. Podczas prac nad kombinezonem, wymyślono zaawansowany technicznie materiał Outlast, który posiada właściwości termalne. Zaprojektowany został w taki sposób, by gromadzić energię cieplną, a gdy spadnie temperatura – uwalniać ją. Z tego materiału produkuje się obecnie specjalistyczną odzież sportową i turystyczną, a także termoregulacyjne kołdry.

…i obuwie sportowe

Kosmicznej technologii używa się także w butach sportowych, głównie tych przeznaczonych do biegania. Wypełnienie wkładki specjalną pianką sprawdziło się znakomicie. W jaki sposób ona działa? Przede wszystkim świetnie amortyzuje uderzenie stopy o ziemię, a także zapewnia odpowiednią wentylację. Dokładnie tak samo, jak w kombinezonie astronauty.

Detektory dymu

To także wynalazek NASA, który doskonale spisuje się w domu. Czujniki te w statkach kosmicznych miały wykrywać niekontrolowany wyciek gazu jeszcze we wczesnym jego stadium, by kosmonauci mogli skutecznie walczyć z niewielkim ogniem lub błyskawicznie się ewakuować. Bardzo podobne urządzenia stosuje się teraz w gospodarstwach domowych, by zapobiegać pożarowi, gdy tylko zobaczymy jego pierwsze symptomy. Detektory dymu możemy kupić w hipermarketach budowlanych, nawet za kilkadziesiąt złotych.

Słuchawki bezprzewodowe

Pomysł, by stworzyć wygodne i łatwe w użytku bezprzewodowe słuchawki został zaczerpnięty z NASA. Technologia bezprzewodowa, dzięki satelitom krążącym wokół Ziemi, używana była przez agencję w celach komunikacyjnych z osobami znajdującymi się w wahadłowcu czy stacji kosmicznej. Metodę wykorzystano na nieco mniejszą skalę – integrując ze sobą dwa urządzenia znajdujące się blisko siebie, np. pierwsze słuchawki bezprzewodowe do telefonu komórkowego czy odtwarzacza mp3 – jeszcze przed wynalezieniem funkcji Bluetooth.

Termometr na podczerwień

Jest najpopularniejszym sprzętem medycznym, który powstał w laboratoriach agencji. Technologia została stworzona do mierzenia temperatury odległych ciał niebieskich (np. gwiazd). Aparaturę coraz częściej stosuje się w domach prywatnych, jako następcę termometru szklanego (wypełnionego rtęcią) czy elektronicznego. Dzięki podczerwieni urządzenie potrafi błyskawicznie zmierzyć i przeanalizować temperaturę ciała. Wystarczy je tylko przytknąć do ucha.

Sprzęt do dializ

Loty kosmiczne są bardzo drogim przedsięwzięciem, a wysyłanie dodatkowych zapasów wody w kosmos znacznie podniosłoby ich cenę. Dlatego inżynierowie pracowali nad stworzeniem systemu do recyklingu wody, który pozwoliłby na zmianę zużytej na czystą i zdatną do picia. Technologia ta bardzo dobrze sprawdziła się w kosmosie, by później usprawnić pracę nefrologom. Na bazie tej metody produkowane są dzisiaj nowoczesne maszyny do dializ, które pomagają filtrować krew pacjentom z niewydolnością nerek.